[DYNO] Dinamometre Nedir? Dinamometre Nasıl Yapılır?

Günlük yaşam içinde kullandığımızda hayatımızı kolaylaştıran bir sürü araç var. Farklı amaçlarla geliştirilen bu araçlardan bazılarını yakından tanırız, bazılarının ise sadece ismini duyarız.

Hayatımızı kolaylaştıran bu araçlardan biri de dinamometrelerdir. Ancak dinamometre de çoğu kişinin sadece ismini duymakla yetindiği bir araç. İsmini duyar, ancak ne işe yaradığını tam olarak bilemez.

Bu yazımızda merak edenler için dinamometre nedir? ne işe yarar? ve çalışma prensibi üzerine bilgiler vermeye çalışacağız.

O zaman yazımıza dinamometre nedir? diye açıklayarak başlayalım.

Dinamometre Nedir?

Dinamometre; hareket halindeki bir araç veya makinenin kuvvet gücünü ölçen araçtır diyebiliriz.  Bu araç, araba motorlarının, makinelerin veya enerji motorlarının beygir gücü ve tork değerlerinin ölçülmesinde kullanılır.

Kuvvetölçer olarak da adlandırılan bu cihaz, günümüzde birçok modele sahiptir. Böylelikle farklı amaçlara hizmet ederen, farklı özellikleri olan makine ve araçların kuvvet gücünü ölçebilmektedir.

Kısaca tarihine değinecek olursak; ulaşım veya kuvvet üretmek için atların kullanıldığı dönemlerden beri dinamometre kullanılmaktadır. Çok yönlü olan bu araç, teknolojinin gelişmesi sayesinde ise farklı ve işlevsel modellere yerini bırakmıştır.

Ancak ilk icadı konusunda bir tarih vermek gerekirse Newton’un elma sayesinde yer çekimini bulduğu dönem denilebilmektedir.  Newton önce yerçekimini  buldu, ardından ise 1846 yılında Wilhelm Weber elektro-dinamometreyi keşfetmiştir.

Dinamometre Çeşitleri Nelerdir?

Ölçtükleri araca göre kategorize edilen dinamometreler, bu sayede en doğru sonucu verir. Günümüzde kullanılan farklı dinamometre tipleri sıralayacak olursak;

• El dinamometresi,
• Analog dinamometreler,
• Yük dinamometresi,
• Dijital dinamometreler,
• Motorsiklet dinamometresi,
• Marine dinamometresi,
• Kartling dinamometresi,
• Akselerasyon dinamometresi,
• Şase dinamometresi vb. gibi.

Örneğin model araç modifiyelerinde ve işletmelerde kullanılan dinamometre türü motor dinamometresi olarak bilinir.

1. Araçlarda sökülmüş olan motorun volan çıkışına bağlanır.
2. Daha sonra ise volan çıkışındaki kuvvetin gücünü ölçmektedir.

Bu tür kuvvet ölçerin tek dezavantajı ise kullanılabilmesi için motorun sökülmesi gerektiğidir.

Yük dinamometreleri ise; yük altında bulunan otomobilin beygirgücünün ölçülmesinde kullanılır.

1. Silindirlerden herhangi birine bağlanmakta olan elektrik fren yardımıyla otomobil devir kazanır.
   • Böylelikle araç belirlenen devrin üzerine çıkamaz.
2. Ardından frenin alt bölümüne bağlanan yük okuyucu sayesinde ise tekerlekli tork değeri belirlenmektedir.
3. Sonra ise devir ve katsayısı çarpılır. Böylelikle beygirgücü belirlenmiş olur.

Dinamometre Ne İşe Yarar?

Dinamometre nedir? diye açıkladığımıza göre sıra geldi ne işe yaradığını açıklamaya.

Birbirine içine geçmiş iki borudan ve yaydan oluşan bu araç, otomobillerin beygirgücünün ölçülmesinde kullanılır. Özellikle araçların veya makinelerin beygir gücünü ölçmede pratik olmasıyla ise sıklıkla tercih edilir.

Yani çıkış kuvvetini belirlemek için kullanılan bir araçtır. Bu araç ile araçların beygir güçlerini kolaylıkla tespit edebilirsiniz.

Dinamometre bir cisme etki etmekte olan kuvveti şiddet cinsinden ölçer. Aynı zamanda söz konusu bu aracın ağırlığını da ölçer.  

Bunun yanında bu aracı özellikle fizik derslerinde uygulamalı derslerde görebilmeniz de mümkündür. Ölçüm sonucu verdiği birim ise Newton(N) cinsindendir.

Dinamometre Çalışma Prensibi Nedir?

Makine veya motorların çıkış kuvvetini ölçen dinamometrenin çalışma prensibi de merak edilen konular arasındadır.

Kısaca söylemek gerekirse kuvvetin gücünü ölçen esnek yaylardır. Ölçümü, yayın esneklik özelliğinden faydalanarak yapar.

Çoğu zaman direkt olarak ölçülemeyen motor gücü, esnek yayın dönüş işlemini yapan parçaya burma kuvveti uygulaması ile ölçülür. Elde edilen sonuç ise açısal hız ile çarpılmaktadır.

Özetlemek gerekirse; halka şeklindeki esnek yaya sıkıştırılarak kuvvet yüklenmektedir. Halkanın burulması miktarına göre kuvvet ölçümü yapılır.

Uygulanan kuvvet ne kadar çok ise yay o kadar bükülür ve gerilir.

Dinamometre Nasıl Yapılır?

Dinamometre nedir? Ne işe yarar? diye göz attıktan sonra sıra geldi nasıl yapıldığına.

Dinamometrenin temel parçası esnek bir yaydır. İç içe geçen iki borudan oluşurken, içte yer alan boruda bir yay bulunmaktadır.

Bunun yanında içteki borunun üst bölümü eşit oranlarla bölünmüştür.

Kuvvet ölçülecek olan araç ise iç tarafta yer alan borunun ucuna geçirilen çengele takılır. Takılan cihaz ne derece yere doğru sarkarsa ağırlığı o kadar büyük demektir.

Farklı büyüklükte bulunan dinamometreler bu sayede farklı büyüklükteki araç veya otomobillerin kuvvetlerini ölçer. Bunun yanında uygulanan güç oranında cisimde biçimsel değişimler yaşanır.

Böylelikle uygulanan gücün şiddeti ölçülebilmektedir.

Dinamometre nedir? Dinamometre nasıl yapılır? başlıklı içeriğimize son verirken, bir çok araç gibi dinamometrelerinde hayatımızı kolaylaştırdığını vurgulamak isteriz. İhtiyacınız durumunda farklı tipler arasından seçim yapabilir, istediğiniz aracın kuvvet gücünü ölçebilirsiniz.