İslamın 5 şartından biri olan oruç tutmak, sahurdan başlayarak iftara kadar olan sürede aç ve susuz kalarak yapılan ibadettir. Gece imsak yani sahur ile başlayan ibadet akşam ezanında iftar yapmayla son buluyor. Bu bağlamda, her ramazanda olduğu gibi bu ramazanda da orucu bozan şeyler nelerdir bunları inceleyeceğiz.
Orucun Çeşitleri
Oruç farz olan, vacip olan ve sünnet olan oruç olmak üzere 3 kısma ayrılır. Farz olan oruç her yıl Ramazan ayında tutulan 30 günlük oruçtur.
Sünnet olan oruçlar aşağıdaki gibidir;
- Muharrem ayının 9. ve 10. günü tutulan oruç,
- Zilhicce ayının ilk 9 günü tutulan oruç,
- Şevval ayında tutulan 6 günlük oruç,
- Pazartesi ve perşembe günleri tutulan oruç,
- Kurban Bayramı arife günü tutulan oruç,
Bunlar sünnet olan oruç çeşitlerindendir. Bu oruçları tutmanın sevabı olduğu gibi tutulmadığında herhangi bir sorumluluğu bulunmuyor.
Adak orucu da vacip oruçlara örnek olarak gösterilebilir. Dinen zorunlu olmasa bile adak ile kendine vacip hale getirilmesine adak denir.
Orucu Bozan Şeyler Nelerdir?
Oruç tutan bireyler için, Orucu bozan şeyler şu şekilde sıralanabilir;
- Yanlışlıkla yağan kar ve yağmurun boğaza kaçması,
- Buruna sıvı ilaç koymak,
- Oruca başladıktan sonra sefere çıkarak yemek içmek,
- Başka birinin içtiği sigaranın dumanını isteyerek içine çekmek,
- Kulağından içeri ilaç veya ilaçlı su damlatmak,
- Deri içinde oluşabilecek yaralara koyulan ilacın sindirim sistemine kaçması,
- Ağız dolusu kusmak,
- Dişi kanaması sonucu bu kanın yutulması,
- İmsak vaktinden sonra yemeye devam etmek,
- Güneşin battığını zannederek veya ezanın okunduğunu zannederek orucu açmak,
- Sahurdan sonra dişlerin arasında kalan nohut ve daha büyük bir şeyi yemek,
- Burundan çekilen suyun sindirim sistemine kaçması,
- Abdest alırken boğazdan su kaçması,
- Ağızdan gıda olsun olmasın herhangi bir şey yutmak,
- Makattan veya kadınların önden fitil kullanması,
- Oruçlu olduğunu unutup yemesi sonucu orucunun bozulduğunu sanarak yemeye devam etmesi,
- Gün içinde orucunu kasten bozmak,
- Orucunu tam anlamında tutması fakat niyet etmemesi,
- Denize girince veya gusül abdesti alırken makattan su kaçması,
- Dil altına konan ilacın emilmesi veya yutulması,
- Vücuda giren endoskopi gibi cihazların vücuda ilaç bırakması,
- Su buharını bilerek ve isteyerek içine çekilmesi,
- Açlığa veya susuzluğa gerçekten dayanamayıp yemek veya içmek,
- Basur memesini taharetlendikten sonra içeri kaçırmak,
- Mastürbasyon yapmak,
Yukarıda sayılan durumlarda oruç bozulur. Bozulan oruç ramazan orucu değil ise kefaret veya kaza gerektirmiyor. Özetle Orucu Bozan Şeyler bu şekildedir.
Bozulan Oruçta Kefaret Gerektiren Haller
Ramazan orucunda yani farz olan orucun bozulmasında kaza ediliyor. Bu tür durumlarda tutulmadığı günler için güne gün oruç tutulur.
Fakat isteyerek ve bilerek bozulan oruçların kaza ile birlikte kefaret orucu da tutması gerekiyor. Kefaret orucu 60 gündür.
Kişi orucunu bilerek bozarsa kefaret orucu tutar. Oruçlu iken cinsel ilişkiye girmek orucu bozduğu gibi kefaret orucunu da gerektirir.
Oruç Tutamayanların Verdiği Fidye
Fidye: kelime olarak düştüğü durumdan kurtulmak için ödenen bedele denir. Ramazan ayında da oruç tutamayanların oruç borcuna karşı ödediği tutardır.
Ramazan ayında oruç tutamayacak kadar yaşlı olanlar, yaşlı olmayıp oruç tutmasını engelleyen hastalıkta olanlar tutamadıkları her gün için fidye verirler.
Diyanet İşleri Başkanlığının her yıl açıkladığı fitre bedeli üzerinden 30 günlük fidye bayram namazından önce zekat ve fitrelerle beraber ihtiyaç sahibi birine ödenir.
Ramazan ayında oruç tutamayacak kadar hasta olan kişi fidye öder. Daha sonra hastalığı geçerse fidyesini verse dahi tutamadığı günün orucunu tutması gerekiyor.
Fidyeye konu olan hastalık şeker gibi kalıcı hastalıklardır. Geçici hastalık için fidye ödenmez. Hastalık geçince oruç tutularak farz ibadet yerine getirilmiş olur.