Demans nedir? Sorusu son dönemlerde sıklıkla sorulan soruların başında gelmektedir. Belki sizlere tıptaki bu adı çok yabancı gelebilir. Fakat emin olabilirsiniz ki bu hastalığı yakından tanıyorsunuz.
Çünkü bu hastalık halk arasında “bunama” olarak adlandırılmaktadır. Bu hastalığı bu şekilde ifade edince aslında meseleye hiç de uzak kalmadınız değil mi?
Sözü fazla uzatmadan konuya girmek istiyoruz. O halde demans nedir? Sorusunu detaylandıralım.
İşte tüm detaylar..
(Bunama) Demans Nedir?
Demans unutkanlığın sebep olduğu hastalıklara verilen genel bir isimdir. Özellikle yaşlı insanlarda bu hastalığa sıklıkla rastlanılır. Farklı hastalıklara bağlı olarak da ortaya çıkan bu hastalık halk arasında “bunama” olarak ifade edilmektedir.
Demansın kelime kökeninden bahsedecek olursak da şunları söyleyebiliriz; Latince “mens” yani “zihin” kelimesinden türetilmiş olan demans, zihnin yitirilmesi anlamı taşımaktadır.
Hiçbir demans bir anda ortaya çıkmaz. Belirtileri sinsi bir şekilde yavaş yavaş ortaya çıkar ve ilerleyebilme özelliği de vardır.
Demans, tek bir hastalıktan ibaret değildir. Tam tersine pek çok türü vardır. İşte en çok bilinen türü ise Alzheimer demansıdır.
Öyle ki Alzheimer demansı, yaklaşık bir yüzde verecek olursak ; tüm demansların %60-%80‘ininden sorumludur. En fazla bilinen ikinci demans türü ise bir inme sonucunda meydana gelen vasküler demanstır.
Bu konuyu daha da detaylandıralım.
Demans Türleri Nelerdir?
Demans türleri nelerdir? Sorusunu ise şu şekilde açıklığa kavuşturabiliriz;
- Alzeihmer,
- Vasküler Demans,
- Parkinson,
- Karışık Demans,
- Huntington.
Şimdi de hepsini tek tek inceleyelim.
Alzheimer
Demansın en bilinen türüdür.
Çoğu uzman demans hastalarının %60-%80’inin alzeihmer olduğu konusunda hemfikirdir.
Vasküler Demans
İnme nedeniyle ortaya çıkar ve demansın en bilinen ikinci türüdür.
Vasküler demans hastalığına sahip kişiler konuşmada ve yürümede zorlanır. Ayrıca kafa karışıklığına da sahiptirler.
Parkinson
Sinir sistemi bozukluğu olan bireylerde görülür.
Bu hastalığın ortaya çıkmasından neredeyse 10 yıl sonra bunama belirtileri görülür.
Karışık Demans
İki demans türünün bir arada olması neticesinde meydana gelir.
En yaygın kombinasyonu ise elbette ki alzheimer hastalığı ve vasküler demanstır.
Huntington
Genetiktir. Bellek, düşünme, karar verme, muhakeme, planlama yeteneklerine ket vurur.
Peki, demans belirtileri nelerdir?
Demans Belirtileri Nelerdir?
Demansın birden fazla belirtisi bulunmaktadır. O belirtilerin en bilinen ve en belirgini ise yeni alınmış olan taze bilgilerin unutulmasıdır.
Diğer belirtiler de şu şekildedir;
- Kişilerin yaptığı konuşmaları, söylediği şeyleri hatırlamaması,
- Devamlı bir şekilde aynı şeylerin tekrarlanması veyahut sorulması,
- İlerlediği takdirde eski bilgilerin de hafızadan silinmesi,
- Hastalarda soyutlama, yargılama ve en önemlisi neden-sonuç ilişkisi kurma gibi ilişki yetilerinin kaybolması,
- Rutin olarak yapılan diş fırçalama, saç tarama gibi belirli aktivitelerin yerine getirilememesi,
- Çok iyi bilinen yerlerde yolu kaybetme,
- Kişilik ve huy değişimleri (genelde olumsuz yönde gerçekleşir),
- Davranışlarda alışılagelmişin dışına çıkma.
Gördüğünüz gibi bu hastalık bellek, düşünce ve zihinsel yetenekleri ciddi derecede köreltiyor ve bu hastalığı yaşayanların rutin aktivitelerini de engelliyor.
Buna ek olarak şunu da hatırlatmak da fayda var; belki bu belirtileri okuduğunuzda alzheimer belirtilerini okumuş gibi hissedebilirsiniz. Lakin az öncede bahsettiğimiz gibi alzeihmer demans hastalığının sadece bir türüdür.
Bu yüzden ikisinin ayrı hastalıklar olduğunu bilmelisiniz.
Demans Neden Olur?
Demans neden olur? Sorusuna şu şekilde yanıt verebiliriz;
Demans beyin hücrelerinin zarar görmesi nedeniyle ortaya çıkan bir hastalıktır. Beyin hücrelerinin hasar alması sonucunda beyin hücreleri birbirleri ile olan iletişim kurma becerisini yerine getiremez.
Demans Nasıl Tedavi Edilir?
Demans tanısı koymak her zaman çok basit olmadığı gibi tedavisi de maalesef ki basit değildir. Çünkü çoğu demans türünün belli bir tedavisi yoktur.
Hal böyle olunca tek çare hastanın göstermiş olduğu semptomları kontrol altına almak ve bu sayede hastanın yaşam kalitesini iyi seviyede korumaktır.
Ayrıca hastanın bu durumuna eşlik eden uyku bozukluğu, depresyon ve halüsinasyon gibi problemleri de var ise bu problemlere yönelik birtakım ilaçlar da tedaviye dahil edilebilir.
Halk arasında bunama olarak bilinen bu hastalık erken yaşlarda fark edildiği anda kontrol altına alınabilir ve böylelikle hasta ilerleyen yaşlarında daha rahat edebilir. İşte bunun için erken teşhis hayati bir rol oynar.
Yani hasta daha uzun yıllar kendi ihtiyaçlarını tek başına bağımsız bir şekilde karşılayabilir. Aksi takdirde bu hastalık ilerlerse hasta kişi başkalarına bağımlı hale gelir ve ömrünün geri kalanını başkalarına ihtiyaç duyarak geçirir.
Demans nasıl tedavi edilir? Sorusuna ise aktaracaklarımız bu şekildedir.
