Tarih boyunca hem ülkemizde hem de dünyada çok sayıda önemli devlet gelip geçmiştir. Yaptıkları işler ile isimlerinden bahsetmemizi sağlayan devletler tarihin tozlu sayfalarında kaybolmamış, aksine derslerde işlenecek kadar önemli bir hale gelmiştir.
Bu devletlerin genel özellikleri farklı olsa da ortak özellikleri de mutlaka bulunmaktadır. Bu ortak özellikleri en güçlü ve büyük devlet sıfatına sahip olmalarını sağlamaktadır. Peki, tarihteki en büyük devletlerin özellikleri nelerdir?
Asayiş ve Güvenliğin Sağlanıyor Olması
Eğer bir ülkede asayiş ve güven sağlanıyorsa, zararlı davranışlar kanunlar ile yasaklanıyor ve kişiler cezalandırılabiliyorsa o devlet güçlüdür. Neredeyse bütün büyük devletlerde güvenlik bir şekilde yasalar yoluyla korunmuştur.
Bunu hem ilk Türk devletlerinde, Osmanlı’da hatta dünya üzerindeki diğer ülkelerde görmek mümkündür. Eğer bir ülkede savaşlar ve isyanlar çok fazlaysa o ülkenin büyümesi mümkün değildir.
Özellikle kendi içinde çıkan iç savaşlar ve isyanlar ülkenin büyümesini engellediği gibi parçalanmasına da neden olur.
Altyapının Güçlü Olması
Eğer bir ülkede gerekli altyapı kurulduysa o ülke büyük bir devlet haline gelebilir. Güçlü devlet toplumunun refahını korumak için çalışmalar yürütebilmelidir. Halkının geleceğinden emin olmasını sağlamalı, huzurlu bir ortam oluşturabilmelidir. Zayıf bir devlet toplumunu çıkar çerçevesi altında yönetir. Bu da büyük devletlerin özellikleri arasında yer alır.
Büyük devletlerde var olan altyapılar;
- Sağlık
- Eğitim
- Milli güvenlik
- Ekonomik
- Askeri şeklinde sıralanabilir ve arttırılabilir.
Büyük devletler toplumunun refaha kavuşması için çaba sarf eder, harcamalar yapar ve devletine her anlamda sahip çıkar.
Jeopolitik Konum
Jeopolitik kavramı büyük devletler için oldukça önemlidir. Özellikle uluslararası ilişkilerde coğrafi konumun önemi büyüktür. Çünkü deniz, kara ve hava yollarının denetim altında tutulması hem güvenlik hem de ekonomi için oldukça önemlidir. Coğrafi kaygıları olmayan bir devlet daha hızlı büyür.
Özellikle devletlerarası rekabette de jeopolitik konumun önemi büyüktür. Savaş döneminde jeopolitik konumu iyi olan devletler başarılı olmuş ve büyümüştür. Özellikle 1980’li yılların başında devletler serbest ticaret ve sermaye piyasasına geçince jeopolitik konumun önemini daha fazla anlamıştır.
Verginin Önemi
Tarihteki büyük devletlere bakıldığı zaman verginin önemi de anlaşılır. Çünkü vergi devletin en önemli gelir kaynağıdır. Hem özel hem de tüzel kişilerin elde ettikleri kazançlar ya da kamu harcamalarından devlete de pay düşer. Çağdaş vergi sistemine sahip olan devletler tarih boyunca her zaman büyük devlet statüsünde yer almıştır. Çünkü vergi toplumsal, politik, mali ve iktisadi bakımdan devletleri olumlu etkiler. Bu da Büyük Devletlerin Özellikleri arasında ki en önemli gelir kaynağıdır.
Büyük devletler vergi sayesinde;
- Kamu gelirlerini azaltma
- Adaletsiz vergi sistemini kullanma
- Haksız rekabete yol açma
- Kaynakları verimsiz kullanma gibi olumsuz etkilerden uzak kalır. Bu sayede elbette daha hızlı büyür ve gelişirler.
Ekonominin Katkıları
Büyük Devletlerin Özellikleri incelendiğinde, Tarihteki en büyük devletler ekonomik anlamda her zaman 1-0 daha öndedir. Kayıt dışı ekonomiyi ortadan kaldıran devletler daha başarılı işlere imza atabilirler.
Güçlü ekonomiyi sağlamak devletin dışa bağlılığını da azaltır. Bu sayede kendi ürünlerini üretebilir, ihracat anlamında gelişir. Hem mali hem de politik anlamda diğer devletlerle olan ilişkileri de iyiye gider.
Büyük devletler ekonomik anlamda iyi oldukları için gelişme göstermiştir ve daha uzun süre ayakta kalabilmiştir. Ülkelerin kalkınması, büyük ve güçlü bir devlet olabilmesi için ekonominin iyi olması şarttır.
Tarih boyunca pek çok devlet ekonomik anlamda kalkınmış, kendi ürünlerini üretmiş ve satışını sunmuştur. Tarihsel süreçte pazar daha az gelişmiş olduğu için jeopolitik konumu boğazlara ya da ticaret yollarına yakın olan devletler her zaman daha büyük olmuştur.
