Vücudun en kuvvetli ve en büyük kası olan aşil tendonunun adını, Antik Yunan döneminde yaşanan vahim bir olaydan aldığını biliyor muydunuz?
Peki kişinin yaşam kalitesini bozan aşil tendonu kopması nasıl oluşuyor? Öyleyse içeriğimize “aşil tendonu nedir?” sorusu ile başlayalım.
Aşil Tendonu Nedir?
Lifli, güçlü ve kalın bir yapıya sahip olan aşil, vücuttaki en kuvvetli ve aynı zamanda en büyük tendondur. Aşil tendonu nedir? sorusunun cevabını kısaca; alt bacağın arkasında yer alan ve topuk kemiğini baldıra bağlayan kas olarak cevaplayabiliriz.
Aşil, ayak ve ayak bileğini hareket ettirme, parmak uçlarında durma, zıplama, yürüme ve koşma gibi tüm hareketleri yapmayı sağlar.
Önemli işlevleri olan bu tendon ismini ise Truva Savaşı’nda almıştır. Bu tendona, Truvalı Prens Paris’in attığı zehirli okun sol topuğuna gelmesi sonucu ölen Yunan Tanrısı Akhilleus’in (Aşil) adı verilmiştir.
Aşil Tendonu Kopması Ne Demek?
Tıpta ‘’Aşil rendon rüptürü’’ anlamına gelen aşil tendonu kopması, genellikle travmatik olaylar neticesinde gelişen bir sağlık sorunudur.
Bu dokunun aşırı gerilmesi sonucu kopma meydana gelerek oluşur. Kişilerde hafif veya orta seviyede aniden gelişen kopma, bacağın arka alt tarafındaki sert liflerin 6 santimetrelik bir bölümünde yaşanır.
Yaşanmasının altında yatan neden ise tendonun kan akışının zayıflamasıdır.
Aşil Tendonu Kopması Kimlerde Görülür?
En az aşil tendonu nedir? sorusu kadar kimlerde görüldüğü de merak edilir. En çok 30-40 yaş arası kişilerde meydana gelen aşil tendonu kopması, kadınlara göre erkeklerde daha sık yaşanır.
Çoğunlukla bu yaralanmada, en önemli risk grubunu sporcuların oluşturduğunu söylemek mümkündür. Çünkü özellikle sporda ani durma, zıplama, atlama ve koşma gibi anlarda daha sık görülür.
Aşil tendonunun zayıflayarak kopmasına neden olan diğer etmenler ise cinsiyet, yaş, spor türü, egzersiz, sigara, obezite, bazı ilaç veya antibiyotik kullanımıdır.
Aşil Tendonu Kopması Nedenleri Nelerdir?
Yaş ve cinsiyet fark etmeksizin herkesin başına gelen aşil tendonu kopması, genelde aşırı esneme veya ani bir zorlanma sonucu gelişir.
Kopmaların başlıca nedenleri şu şekildedir:
- Düşme,
- Yaşlılık,
- Diyabet gibi metabolik rahatsızlıklar,
- Koşma esnasında birden hızlanma,
- Topuklu ayakkabı giyme,
- Isınma hareketleri yapmadan direk spora başlama,
- Görmeden bir çukura adım atma vb. gibi.
Aşil Tendonu Kopması Belirtileri Nelerdir?
Tam veya kısmi bir yırtılma yaşanan aşil tendonu kopması sırasında, baldırınızın veya topuğunuzun arkasından gelen şiddetli bir çıt sesi duyabilirsiniz. Nadir olarak ise bazı kişilerde tendon yaralanmaları belirti göstermez.
Aşil tendon kopması durumunda diğer görülen belirtileri şu şekilde sıralayabiliriz;
- His kaybı,
- Ödem,
- Bilekte sızlama, ağrı, morarma ve şişme,
- Bileği bükmede güçlük,
- Parmak ucunda yükselememe,
- Yürümede zorluk çekme,
- Tendonda elle hissedilen yumuşaklık ve boşluk.
Aşil Tendonu Kopması Teşhisi Nasıl Yapılır?
Ani gelişen aşil tendonu kopması, acil tıbbi yardım alınması gereken bir durumdur.
Bir ortopedi uzmanı yaptığı fiziki muayene sırasında öncelikle tendonda elle hissedilen yumuşaklık ve boşluk olup olmadığına bakar. Beraberinde ise alt bacakta hassasiyet, şişlik ve ödemin olup olmadığını kontrol eder.
Bunun yanı sıra ortopedist, ayağınızın kendiliğinden kasılıp kasılmadığını görmek için baldır kaslarınızı sıkar.
Ayrıca ultrason, röntgen ve MR gibi radyolojik değerlendirmeler yapılarak, kopmanın yeri ve tendonun durumu tespit edilir. Böylelikle test sonuçlarına göre tedavi planı hazırlanır.
Aşil Kopması Tedavisi
Güçlü bir yapı olan aşil tendonu kopması için yapılacak tedavi de konservatif ve primer cerrahi olarak 2 yöntem vardır.
Ancak sporcularda doku tedavisinde, genellikle cerrahi yöntemler uygulanmaktadır.
Aşil Tendonu Kopması ve Konservatif Tedavi
Ağrıyı azaltma ve en kısa sürede günlük yaşama geri dönme amacıyla uygulanan konservatif yöntemler şu şekildedir;
- Ağrı kesici ve ödem attırıcı ilaçlar,
- Soğuk kompleks uygulama,
- Ortopedik ayakkabı,
- Koltuk değneği,
- Dinlenme,
- Yaralı tendonu zorlamadan hareket etme,
- Kası güçlendirmek ve ekleme hareketi geri kazandırmak için rehabilitasyon.
Aşil Tendonu Kopması ve Primer Cerrahi
Akut aşil tendonu kopması tedavisi için günümüzde genellikle primer cerrahi tercih edilmektedir.
Bu yöntemde, çoğunlukla alt bacağın arkasında bir kesi yapılır. Ve buradan kopan tendon uçları, güçlendirilmiş özel dikiş materyalleriyle dikilir.
İyileşme sürecinin hızlanması için ameliyattan sonra, bir ay kişinin ayak bileğini hareket ettirmemesi ve konforlu bir şekilde istirahat etmesi gerekir.
Aşil Tendon Kopması Kaç Ayda İyileşir?
Aşil tendonu kopması yaşayanlarda tam iyileşmesi, kişinin genel sağlık durumuna, doku hasarına ve tedavi yöntemine göre değişiklik gösterir.
Tedavi süresince hastanın doktor ile birlikte hareket etmesi kişinin iyileşmesi açısından çok önemlidir.
Önerilere uyan hasta 2 ay içerisinde ayakkabı giyebilecek pozisyona gelebilirken, yaklaşık 3 ila 6 ay arasında eski formuna kavuşmuş olur.
Bir içeriğimizin daha sonuna gelmişken, sıkça sorulan aşil tendonu nedir? gibi soruları cevaplamaya, ayrıca faydalı olacağına inandığımız bilgileri vermeye çalıştık.
Böyle bir sorunla karşılaşmamanızı ümit eder, sağlıklı günler dileriz.
