Artık yıl o kadar önemli olmalı ki Google her 4 yılda bir Doodle ile duyuruyor. Peki nasıl oluyor da bu fazlalık yıl oluşuyor?
Dünya Güneş etrafında fazladan mı dönüyor? Peki diğer gezenlerde var mı? İşte Artık yıl nedir?, nasıl hesaplanır?, ilk ne zaman ortaya çıktı? gibi tüm detaylar bu yazımızda.
Artık Yıl Nedir?
Dünya’nın Güneş’in yörüngesindeki dönüşü 365 günden biraz fazla sürüyor. Dolayısıyla mevsimlerde kaymayı önlemek için ayarlamalar yapılması gerekir. Sonucunda da artık saniye, gün ve yıllar ortaya çıkar.
Miladi (Gregorgen) takvimine göre Güneş’in etrafını 365.25 günde dönen Dünya, her dört yılda bir yılı, 366 güne çıkartır. Bir takvim yılı 365 gün kabul edilir.
Ancak her dört yılda bir bu hesaplama ile Şubat ayına bir gün ilave edilir.
Artık Yıl Nasıl Hesaplanır?
Gregorgen takvimine göre hesaplama yapılırken, temel kural yılların 400’ün katları olup olmadığıdır. 400’ün katları olan yıllar artık yıl olarak tanımlanır.
Hesaplama yapılırken 100’ün katı olduğu halde 400’ün katı olmayanlar ise fazlalık yıllardır. Örneğin; 2016, 2012, 2008, 2004, 2000, 1996 ve 1992 gibi.
Hesaplanmada İstisnai Durumlar Nelerdir?
Hesaplama yaparken iki istisnai durum vardır. Bunlar;
- Hesaplamayı daha hassas hale getirmek için 4000’e bölüm yapılırken, kalansız olanlar artık kabul edilmez.
- 100’ün katları olan yıllarda ise yalnızca 400’e kalansız bölünebilenler artık olarak kabul edilir.
Artık Yıl Neden 4 Yılda Bir Olur?
Normal şartlarda bir yılı 365 gün olarak sayarız. Fakat Dünya’nın Güneş etrafındaki turu 365.25 günde tamamlanır.
Dolayısıyla bu fazlalık dört yılda bir güne tekâbül ettiğinden, dört yılda bir Şubat ayına bir gün eklenir. Böylelikle 4 yılda bir, yıl 366 gün olur.
Artık Yıl Kaç Gündür?
Günün uzunluğu, Dünya’nın döndüğü esnadaki değişiklikler nedeniyle Koordineli Evrensel Zaman’a (UTC) bir saniye ekleme yapılarak zaman zaman düzeltilir.
İşte bu sebepten normalde 365 gün süren yıl, 4 yılda bir 366 güne çıkar. Çünkü günlük 6 saatlik fazlalık 4. Yılda gün sayısına bir gün eklenir.
Yapılan bu işlem ile takvim yılının ortalama uzunluğunu, Dünya’nın Güneş etrafındaki yörüngesinin uzunluğu ile aynı hizaya getirilir. Böylece mevsimler her yıl aynı aylarda meydana gelir.
Artık Yıllar Hangileridir?
Fazla günü olan yıllar 4 rakamının katları olan yıllardır. Tabi ki hassas hesaplama yapılan istisnai durumlar hariç.
Örnek vermek gerekirse; 2016, 2012, 2008, 2004, 2000, 1996 ve 1992 şeklinde gösterebiliriz.
Artık Yıl Neden Var?
Bildiğimiz gibi, bir yıl Dünya’nın Güneş etrafında attığı tek turdur. Ancak bu tur takvimde geçtiği gibi 365 gün değildir. Yani gerçekte 365.25 gündür.
İşte takvimin astronomik mevsimlerle senkronize edilmesi için her dört yılda bir takvime ekstra bir gün eklenir. Böylelikle fazlalık bu yıl ortaya çıkar.
İlk Nerede ve Ne Zaman Başladı?
Modern anlamda ilk olarak Britanya’da 1752 yılında ortaya çıkmıştır.
Çünkü Gregoryen takvimini kabul etmeleri ile Eylül ayından itibaren 11 gün kaybolmuştur. Bu kaybı önlemek için ise bu uygulamaya başlanmıştır.
Her ne kadar modern olarak kullanım bu şekilde başlasa da öncesinde;
- İslami takvimde; 12. ay sonunda fazladan bir gün eklenmiştir.
- Mısırlılar; yılı 30 günlük 12 aya bölerek zamanı ölçmeye başlamışlar ve fazladan beş günü yılın sonuna beş gün bayram olarak eklemişlerdir.
- Jül Sezar; MÖ 46’da mevsimler ve aylar arasındaki farklılığı çözeceği umuduyla bir yılı 455 güne çıkarmış ve buna karışık yıl demiştir.
Artık Yıl Neden Önemlidir?
Önemlidir çünkü aksi takdirde takvim yılı ile Güneş yılı birbiriyle uyuşmaz. Bu her yıl olan 6 saat farklılık şayet 4 yılda bir, şayet bir gün eklenmezse, uzun zaman sonra büyük farklar doğurur.
Mevsimler kayar ve takvim yılı birbiri ile uyuşmaz. Mesela bir yüzyıl sonra temmuz ayı soğuk bir aya kayabilir.
Diğer Gezegenlerde Var mı?
Evet vardır! Çünkü her gezegen Güneş etrafında döner ve bir yılı oluşturur. Tabi bir yıldaki gün sayıları her gezegende farklıdır.
Örneğin Mars, Güneş etrafındaki turunu 668.6 günde tamamlar. Ancak takvim günü 668 olarak geçmektedir. Fazlalıklar 1 günü tamamladığında ise yıla bir gün eklenerek mevsimler ile astronomik takvim senkronize edilir.
Artık Yılda Doğan Ünlüler Kimlerdir?
29 Şubat’ta doğanlar doğum günlerini dört yılda bir kutlar. Bu özel günde doğan yerli ünlülerimiz; Erol Büyükburç, Nejat İşler, Muhsin Ertuğrul şeklindedir.
Yabancı ünlüler arasında ise; Sharad S Kapoor, Ja Rule, Lena Gercke, Cullen Jones, Dinah Shore, Dennis Farina, Mervyn Warren ve ressam Balthus bulunur.
Mevsimler ile astronomik takvimi birbirine eşleştiren artık yıl hakkında bilgiler vermeye çalıştık. Yazımızı burada sonlandırırken faydalı olacağını ümit ediyoruz.
