Cilt rahatsızlığına neden olan scabies nedir biliyor musunuz? Peki, ya uyuz desek! İşte bunu mutlaka duymuşsunuzdur.
Çok eski bir hastalık olan uyuz, son dönemlerde dünyada artış gösteren ve Türkiye’de eski yıllara kıyasla yaklaşık 4 kat artan bir sorundur.
Bu yazımızda uyuz – scabies nedir? Scabies belirtileri ve tedavisi nelerdir? üzerine bilgiler vermeye çalışacağız. İsterseniz yazımıza öncelikle hastalığı tanımlayarak başlayalım.
“Uyuz” – Scabies Nedir?
Scabies yani uyuz yeni bir hastalık değildir. Ancak salgın tekrar ortaya çıkana kadar, hayat koşullarının eskiye nazaran daha hijyenik olması sayesinde hastalığın kalıcı olarak sona ermesi sağlanmıştı.
Maalesef günümüzde ülkemize yaşanan göçlerle birlikte hastalığın tekrar yaşanmasına neden olmuştur. Bunun yanı sıra yeterli hijyen koşullarının sağlanamaması da kontrolsüzce yayılmasına yol açmıştır.
Halk arasında uyuz olarak bilinen scabies, gözle görülemeyecek kadar çok küçük akarların yol açtığı bir cilt hastalığıdır.
Sarcoptes Scabei Hominis akarı, deri altına yerleşir ve cildi istila ederek hastalığa yol açar. Uyuz böceği üst deride tüneller açarak yaşamlarını sürdürür. Yetişkin dişiler, yaşadıkları tünellere yumurtalarını bırakarak çoğalır.
Scabies Nasıl Bulaşır?
Scabies, genellikle enfekte olan kişinin diğer bireylere, uzun süre ve doğrudan yakın temas etmesiyle bulaşır.
Çoğunlukla 15-20 dakika kadar bir sürede dahi el ele tutuşma veya aynı yatakta yatma gibi yakın temasla geçebilir. Aynı zamanda kıyafet, havlu veya yatak takımı vb. ortak kullanılan eşyalar, bulaşmasını ve yayılmasını daha fazla kolaylaştırır.
Scabies – Uyuz Belirtileri Nelerdir?
Scabies hastalığının en önemli belirtisi gece ortaya çıkan kaşıntılardır. Gece kaşıntısı, kişinin yatağa girerek ısınmasıyla artar.
Hatta uykudan uyandıracak düzeyde şiddetlenir ve gündüzleri hafifler.
Bu belirtiler, kasıklarda, dirseklerde, koltuk altlarında, bileklerde, el parmak aralarında ve vücutta görülmektedir. Hastalığın en belirgin bulgularından biri de parmaklar aralarında kirli ve dalgalı halinde görülen bir sulu çizgidir.
Uyuz böceğin içerisinde yaşadığı bu tünel, 1-10 mm uzunluğunda ve gri beyaz renklidir. Özellikle şiddetli gece kaşıntıları ve içi su dolu keseciklerin görülmesi scabies olma şüphesini arttırır.
Dolayısıyla böyle bir durumla karşılaştığınız anda hemen ne yakın sağlık kuruluşuna gitmelisiniz.
Scabies Belirtileri Ne Zaman Ortaya Çıkar?
İlk kez Scabies’e enfekte olan kişi, genellikle uyuz böceklerinin istila etmesinin ardından 2-6 haftaya kadar bir belirti göstermez.
Ancak daha önce bu hastalığı atlatmış ve tekrar yakalanan kişide, istiladan sonraki 1-4 gün içerisinde bulgular ortaya çıkar.
Şunu bilmenizde fayda var; salgına yakalananlar, belirtiler ortaya çıkmasa dahi ilk günden itibaren hastalığı yayma potansiyelindedir. Aynı zamanda yumurta ve akarlar tamamen yok edilmesi için en başarılı şekilde tedavisi yapılana kadar uyuzu bulaştırabilir.
Uyuz – Scabies Nasıl Teşhis Edilir?
Açıklamak gerekirse; uyuz hastalığının teşhisi, genellikle yuvaların varlığı, döküntülerin dağılımı ve bilinen görünümüne göre yapılır.
Ayrıca mümkün olan durumlarda ise akarlar, yumurtaları ve Scybala olarak bilinen dışkıları belirlenerek test edilmelidir.
Bu doğrulama yöntemi iki şekilde yapılır.
- Akar bir iğnenin ucuyla yuvasının uç kısmından dikkatli bir şekilde çıkarılır.
- İkinci yöntemde ise akarlar, yumurtaları ve dışkı maddesinin bulunduğu deri kazınır.
Her iki yöntemde de en son olarak mikroskop altında incelenir.
(Uyuz) Scabies Nasıl Tedavi Edilir?
Scabies tedavisi olan bir hastalıktır. Enfekte olan kişi ile birlikte diğer aile bireyleri, doğrudan ve uzun süre yakın temasta bulunduğu kişiler de tedavi edilmelidir.
Bunun nedeni ise hastalığın tekrar yayılmasının önüne geçmek içindir.
Scabies tedavisi için uzmanın reçete ettiği ilaçlar, önerilen şekilde, dozda ve sürede kullanılması önemlidir. Tedavinin ardından ölen akar ve kalıntıları alerji yaparak kaşıntıya neden olabilir.
Bununla birlikte kaşıntılar yaklaşık 2 ila 4 hafta arasında devam ettiği için scabies hastalığıyla karıştırmamalısınız.
Uyuzdan Korunmak İçin Neler Yapılmalıdır?
Peki, Scabies nedir? sorusunu soranlar, bu hastalıktan korunmanın yöntemlerini biliyorlar mı?
Yöntemlerine değinecek olursak; scabies’in önlenmesi ve kontrol altına alınması için, öncelikle enfekte olan kişi ve diğer bireylerin aynı zamanda tedavi edilmesi oldukça önemlidir.
Bununla birlikte tıbbi tedaviye ek olarak evde birtakım önlemler alınmalıdır.
Uyuz böcekleri çoğunlukla insan derisinden uzak diğer bölgelerde 2-3 günden fazla yaşayamaz. Bu nedenle günlük kullanılan nevresim takımları, havlular ve giysiler sıcak suda yıkanması gerekir.
Ardından ısıl işlemi uygulanarak kurutucuda temizlenmelidir. Ya da plastik bir poşet içerisinde en az 72 saat kapalı tutulmalıdır. Ayrıca mobilya ve zeminler elektrik süpürgesiyle sık sık süpürülmelidir.
Scabies nedir? isimli bu içeriğimize son verirken, böyle bir durumla karşılaştığınızda panik etmeden en yakın sağlık kuruluşuna müracaat etmeniz gerektiğini hatırlatmak isteriz. Böylelikle en kısa zamanda tedavi edilmesini sağlayabilirsiniz.
