CRP, “C-reaktif Protein“in kısaltılmış halidir. CRP’yi oluşturan harflerin anlamı şu şekildedir.
C, Pnömokok ismi verilen bakterinin C-polisakkarit adlı yapısıdır. R, Reaktif kelimesinden gelir. Tepkimeye girme halidir. P, harfi ise Protein demektir.
Bu içeriğimizde vücudumuz hakkında önemli bir parametri görevi gören “CRP” hakkında sıkça sorulan; “CRP Nedir?, CRP Testi Nedir?, CRP Testi Ne Kadar Sürede Çıkar?” gibi sorularını yanıtlayacağız.
Öyleyse başlayalım..
CRP Nedir?
CRP, iltihap halinde karaciğer tarafından üretilen bir proteindir. Vücuttaki enfeksiyonu gösteren bir parametre görevi görür. CRP yüksekse vücutta iltihap veya reaksiyon olduğu düşükse iltihap veya reaksiyonların azaldığı anlamını taşır.
Vücut CRP’yi karaciğerde üretir. Değerleri açlık, tokluk durumuna göre veya gün içerisinde herhangi bir şekilde değişmez. Sabittir.
Ancak herhangi bir karaciğer rahatsızlığında üretimi azalabilir.
Kanda bulunan CRP tek bir sonuca bağlı olarak gelişmez. Bu yüzden yapılan ölçümlerde CRP’nin yüksek çıkması belirli bir bulgunun varlığına işaret etmez.
Bu sonuca bağlı olarak ilk etapta herhangi bir tanı konmaz. Söz konusu sonuçlar, belirli bir konuda şüpheleri destekleyici veya kesinleşmiş tanı sonrası hastalıkların seyrini takip etmekte kullanılır.
CRP Yüksekliğinin Nedenleri ve Belirtileri
- Enfeksiyonlar: Herhangi bir virüs ya da bakteri oluşumlarında değeri yükseliş gösterir.
- Nekroz: Nekroz, hücrelerin çeşitli durumlarda hasar alması sonucu ölmesi vakasıdır. Kalp krizi, akut pankreatit vakalarında CRP yükselir.
- Enflamatuar Hastalıklar: Akdeniz ateşi, romatoid arterit, sistemik lupus gibi hastalıklarda yine CRP değeri artar.
- Travma: Operasyon, yanık durumları ve vücuttaki kırıklar sonrası CRP artar
- Kanser: Birçok kanser türünde yine CRP artış gösterir.
CRP yükselmesi sonrası kişide birtakım belirtiler oluşur. Bu belirtiler;
- Yüksek ateş,
- Vücutta kızarıklık,
- Bulantı ve kusma,
- Uykusuzluk,
- Titreme,
- Baş ağrısı,
- Halsizlik,
- Vücutta şişlik ve İştahsızlık durumlarıdır.
CRP Testi Nedir?
Crp belirli bir hastalığa bağlı olarak ortaya çıkmaz. Karaciğer tarafından üretilir ve vücutta bir enfeksiyon olduğunun habercisidir. Kandaki CRP bir enfeksiyon, inflamasyon gibi durumlarda yükselir.
CRP testi ise doktorlara tanı öncesi vücuttaki değerler hakkında bilgi verir. Normal bir CRP değeri 0-5 mg/l’dir. Bakteri yoğunluğuna bağlı yaşanan travmalarda CRP değeri 1000 birime kadar yükselebilmektedir.
Yine kalp rahatsızlıkları içinde CRP testi uygulanmaktadır. Bu hs-CRP’dir. Yani yüksek hassasiyetli CRP testi. Buna göre CRP değeri 3’ün altındakiler için kalp krizi riski düşük olarak kabul edilirken, CRP değeri 3’ün üstünde olanlar için riskin yüksek olduğu kabul edilir.
CRP Testi Nasıl Yapılır?
Vücuttaki reaksiyonlara bağlı olarak artan CRP değerine bakmak için kan tahlili uygulanır. Kanda eğer enfeksiyon var ise CRP değeri 4-6 saat içerisinde artış gösterir.
Enfeksiyon çeşidine göre 48 saate kadar en yüksek seviyeye çıkar.
CRP testi tek başına kesin bir sonuç vermez. Hastanın geçmiş dönemlerdeki tablosuyla birlikte karşılaştırılmalıdır. O yüzden doktora doğru bir şekilde var olan rahatsızlıkların aktarılması gerekir.
CRP Testi Ne Kadar Sürede Çıkar?
CRP testi bilinen yöntemlerle uygulanan bir kan tahlili sonucu elde edilen test çeşididir. İşlemin sürmesi birkaç dakikayı alır.
Test sonucu ise ortalama olarak 3-4 saatlik bir zaman diliminde çıkar. Ancak olası yoğunluk durumlarında bu süre 1 güne kadar uzayabilir.
CRP Testi Yapılırken Nelere Dikkat Etmeliyiz?
Vücut, oluşan enfeksiyon ve bakterilere karşı tepki verme süresi 4-6 saati bulur. Bu CRP’nin yükselmeye başladığı zaman dilimidir. Ancak 24 saatten 48 saate kadar olan süreç CRP’nin en yüksek değerine ulaştığı zaman dilimidir.
Belirttiğimiz üzere CRP tek başına bir hastalığı belirtmez. Vücutta bir inflamasyon varlığına işaret eder. Yapılacak analizlerin yönünü belirler.
Eğer 100 mg/L üzeri bir değer varsa burada ciddi bir enfeksiyon söz konusu olabilir. Ayrıca herhangi bir tedavi sürecine başlanmışsa ileri aşamada test tekrarlanarak karşılaştırma yapılmasına olanak sağlar.
