Ülke olarak zor zamanlar geçirdiğimiz bu günlerde derin yaralara neden olan birçok acılar yaşadık. Ve bunlar öyle 3-4 ayda değil yıllarca unutulmayacak, kolay kolay geçmeyecek yaralar.
İnsanın kanını donduran, yalnızlaştıran, çaresizliğe iten ve hatta daha ciddi sorunlara yol açan tecrübeler yaşandı. Kalplerimizin hasarlı enkazlarının ise zamanla kabuk bağlayacağı ve geçeceği söylenir.
Ancak bu yara her ne kadar kabuk bağlasa dahi, bu kabuğu daha fazla deşersek, daha derin ve kötü bir hale getirmez miyiz?
Yaralarımızı daha fazla derinleştirmeden ve kanatmadan acılarımızla başa çıkmak için ne yapmamız gerektiğini biliyor muyuz? İşte bu bağlamda psikolojik destek alarak ve ülkemizde her 10 kişiden birinin uzman önerisi doğrultusunda kullandığı antidepresan ilaçlar fayda sağlar.
Peki, antidepresan nedir? İşte bu ilaç grubuna ilişkin merak edilenler…
Antidepresan Nedir?
Herkes zaman zaman kendini mutsuz, üzgün ve umutsuz hisseder. Ancak depresyon yaşayan kişilerin bu üzgün hali, günler, haftalar ve aylarca devam edebilir.
Çoğu birey tarafından hafife alınan depresyon, tedavi edilmediği durumlarda daha ciddi sorunlara neden olmaktadır. Bu nedenle en doğru tespit ve en doğru yöntemle tedavi edilmesi gerekir.
Depresyon tedavisinin bir parçası olan antidepresanlar, depresyona bağlı huzursuzluk, tükenmişlik, bitkinlik ve mutsuzluğun kalıcı olarak sonlandırılması için kullanılan ilaçlardır. Etken maddelerine göre farklı türlere sahip antidepresan, beyinde nörotransmiter maddelerinin dengesini değiştiren bir ilaç türüdür.
Yani beyinde bozulan maddenin dengesini değiştirip, yeniden doğal olarak çalışmasını sağlamaktadır.
Bu ilaçlar sayesinde, kişinin kaygıları azalmaktadır. Aynı zamanda huzursuzluğu, bitkinliği, isteksizliği ve tükenmişliği ortadan kalkar. Böylelikle eski dengeli ruh haline geri dönebilmektedir.
Antidepresan Hangi Hastalıklarda Kullanılır?
Antidepresan grubu ilaçlar, depresyon hastalığının tedavisinin yanında anksiyete bozukluğu ve obsesif kompulsif bozukluğunda da kullanılmaktadır. Bununla birlikte ciddi psikolojik problemlere yol açan birçok rahatsızlığın tedavisinde de etkilidir.
Yapılan araştırmalara göre söz konusu bu ilaçların sadece depresyonda değil, kaygı bozukluğu, travma sonrası stres bozukluğu ve kronik ağrıları olanlarda da etkili olduğu belirlenmiştir.
Antidepresan Türleri Nelerdir?
Her antidepresan ilacının uyarıcı etkiye sahip olmadığının bilinmesi gerekir. Yani bazı ilaçların uyarıcı nitelikte bazıları ise yatıştırıcı özellikleri bulunmaktadır.
Aynı zamanda antidepresan ilaçlar, beyin etkilerine göre farklı gruplara ayrılmıştır.
Vücuttaki serotonin, norepinefrin ve dopamin seviyelerini arttıran antidepresan türlerini şu şekilde sıralayabiliriz;
- Seçici serotonin gerialım inhibitörü (SSRI).
- Serotonin- norepinefrin geri alım inhibitörleri (SNRI).
- Trisiklik.
- Monoamin oksidaz inhibitörleri (MAOI).
- Serotonin antagonist ve gerialım inhibitörleri (SARI).
Belirttiğimiz gibi antidepresanlar, özellikle orta ve şiddetli düzeydeki depresyon tedavilerinde oldukça etkilidir. Ancak kişideki hastalığın türüne, durumuna ve şiddetine göre yukarıda sıraladığımız ilaç türlerinden biri uygulanmaktadır.
Antidepresanların Kullanım Süresi Nedir?
Çoğu kişiye yüksek oranda faydalı olan antidepresanlar, duygudurum ve kaygı bozukluğunun durumuna göre herkeste farklı şekillerde kendini gösterir. Bu sebeple depresyon tedavi planı kişiye özel olarak belirlenmektedir.
Yalnız şunu unutmayın! İlaçlar etkisini, öyle 1-2 gün içerisinde göstermez. Ancak ilaç kullanılmaya başlandığınızdan yaklaşık 14 gün sonra etkisini hissedersiniz.
Ayrıca başlarda düşük dozlarda uygulanırken en az 8 hafta kadar kademeli ilaç almaya devam etmelisiniz.
Örneğin kaygı bozukluğu teşhis edildiğinde en az 6 ay ilaç tedavisi görmeniz gerekir. Ancak hastalığın durumuna göre hayat boyu ilaç kullananlarda mevcuttur.
Bununla birlikte depresyon ilaç alımında en önemli nokta, dozun atlanmaması ve unutulan dozun diğer ilaç alım süresinde birlikte alınmamasıdır.
Antidepresanların Yan Etkileri Nelerdir?
Antidepresanlar, kişinin sorununa ve uygun dozda verildiğinde yarar sağlayan ilaçlardır. Bununla birlikte yan etkileri ise geçmişe oranla minimum düzeydedir.
Ancak depresyon ilaçları uygun dozlarda kullanılmadığı takdirde yan etkileri oldukça fazladır. Kısacası kesinlikle antidepresanı gelişi güzel almamalısınız. Çünkü uzman önerisi dışında bilinçsizce kullanılan ilaç, çok önemli sağlık sorunlarına neden olabilir.
Antidepresanların genellikle görülen yan etkileri şu şekildedir;
- İlk başlarda endişe,
- Mide ağrısı ve hazımsızlık,
- Kabızlık veya ishal,
- İştahta azalma veya artma,
- Ağız kuruluğu,
- Uykusuzluk, baş ağrısı veya dönme,
- Orgazm olmada zorluk veya cinsel istekte düşme,
- Ereksiyon sorunları,
- Bulanık görme,
- Vücutta tuz kaybına bağlı belirtiler,
- Aşırı terleme,
- Çarpıntı,
- Nadirde olsa intihar düşüncesi.
Tüm antidepresanların, içerdikleri farklı etken maddeleri nedeniyle etki mekanizmaları da değişmektedir. Bu nedenle yukarıda belirttiğimiz yan etkiler, her antidepresan türünde ve her kişi de görülmeyebilir.
Antidepresan nedir? diye özetlemek gerekirse, bu ilaçlar hayatımız boyunca bizimle yaşayacak, yaralarımızı sararak kolaylıkla acılarımızın üstesinden gelmemize yardımcı olan ilaçlardır.
Ancak şunu unutmayın! Antidepresan grubu ilaçları, asla bilinçsizce kullanmayın. Sadece bir uzman tarafından önerilen şekilde kullanarak psikolojik sorunlarınızın üstesinden kolaylıkla gelebilirsiniz.
